Türkiye İktisat Siyasetlerini Araştırma Vakfı (TEPAV) Direkt Yatırımlar Bülteni 2022 – 3. periyodu bilgilerini yayımladı.
Buna nazaran, 2022 yılı birinci dokuz ayında direkt yabancı yatırım girişleri 9,3 milyar dolar, yurt dışına direkt yatırım çıkışları 3,7 milyar dolar olmuş; net girişler ise 5,6 milyar dolarlık düzeyi ile geçen yılki seviyesinde gerçekleşti.
Üçüncü çeyrekteki hareketler de DYY girişlerine bağlı olarak azalmış, net girişler bir evvelki çeyreğe nazaran 2,4 milyar dolar gerilemiştir. 2022 yılı Ocak-Eylül devrinde, direkt yabancı yatırımlar Mayıs ayındaki 1,9 milyar dolarlık net giriş hariç düşük seyretti.
Bu çerçevede birinci dokuz aylık gelişmeler 2021 yılının birebir periyodu ile karşılaştırıldığında, DYY girişleri ve YDY çıkışları 0,5 milyar dolar gerilemiş, net direkt yatırım girişinde de 17 milyon dolarlık sonlu artış gerçekleşti.
Yatırımın yüzde 86’sı gayrimenkule
Öte yandan, Ocak-Eylül 2022 devrinde, gayrimenkul kaynaklı net girişler 2021 yılında 3,95 milyar dolar iken, bu yıl yüzde 21,3’lük artışla 4,79 milyar dolara yükselerek toplam (net) içindeki hissesi da yüzde 71’den yüzde 86’ya ulaştı. Öbür bir sözle, 4,8 milyar dolar seviyesindeki net gayrimenkul yatırımları hariç tutulduğunda direkt yatırım kaynaklı net sermaye girişi 787 milyon dolara geriledi.
Hizmetler kesimi direkt yatırım girişlerinde temel dalı oluştururken, Türkiye’ye yapılan yabancı yatırımların yarısından fazlası finans-sigorta ile toptan ve perakende ticaret bölümlerinde yapılmıştır. İspanya, büyük kısmı Nisan ve Mayıs aylarında olmak üzere toplam 1,6 milyar dolarlık yatırımı ile Türkiye’ye en fazla yatırım yapan ülke pozisyonunda. Türkiye’de yerleşiklerin yurt dışındaki yatırımlarının yüzde 40’ından fazlası Hollanda’dadır ve geçen yıla kıyasla bu ülkedeki yatırımlar iki misline çıkmıştır. Finans-sigorta, imalat ve madencilik yurt dışında en yüksek fiyatta yatırım yapılan dallar oldu.
Doğrudan yatırımların uzun devirli eğilimleri incelendiğinde, 2006-2022 yılları ortasında yabancı yatırım girişlerinin temel eğiliminin aşağı taraflı olduğu, net girişlerin 2007 yılındaki 20 milyar dolarlık tarihi yüksek seviyesinden tedrici olarak gerileyerek 2020 yılında 5 milyar doların altına düştüğü, 2021 ve 2022 yıllarındaki artışların ise sonlu olduğu gözlendi.
