Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Dr. Göksel Aşan, Türkiye 2023 Doruğu ve Para Sohbetleri kapsamında gerçekleştirilen panelde yaptığı konuşmada, İFM’ye taşınma süreci ve iştirak finans dalındaki son gelişmeler hakkında bilgi verdi.
Aşan, İstanbul Finans Merkezi’ne (İFM) taşınma sürecine ait, “Binalar bitti. İçinde birtakım düzenlemeler oluyor. Bunlar yıl sonu yahut ocak ayı üzere inşallah taşınılacak durumda olacak. Bilhassa Merkez Bankası binası, İstanbul’un büyük ihtimalle yeni sembolü olacak.” dedi.
Özellikle kamu bankalarının şu anda bile taşınacak durumda olduğunu aktaran Aşan, “Binalar bitti. İçinde birtakım düzenlemeler oluyor. Bunlar yıl sonu yahut ocak ayı üzere inşallah taşınılacak durumda olacak ki herhalde taşınmaya da başlayacaklar.” diye konuştu.
Aşan, etraf düzenlemelerinin yapılacağını, çok geniş bir alanda büyük bir proje olduğunu söz ederek, “İçeri girdiğinizde çok gurur duyuyorsunuz. Bilhassa Merkez Bankası binası, İstanbul’un büyük ihtimalle yeni sembolü olacak. İkonik bir bina, mimarisi çok hoş oldu. İFM’nin açıldığında süratli bir biçimde faal hale geleceğini, önemli bir doluluğu yakalayacağını düşünüyoruz.” diye konuştu.
İstanbul’un halihazırda bir finans merkezi ve bölgenin göz bebeği olduğunu vurgulayan Aşan, İFM’nin bunu daha tesirli hale getireceğini, biraz daha kıymet katacağını söyledi.
Düzenleyici kurumların hepsinin bir ortada olmasının ehemmiyetinden bahseden Aşan, bu türlü bir alan yaratıp bu alana has bir yasal düzenleme yapıldığında daha evvel İstanbul’da olmayan finansal eser ve faaliyetlerin İstanbul’a taşınmasını sağlayacağını kaydetti.
“Hedefimiz; iştirak finansın bölümdeki hissesini yüzde 15’e çıkarmak”
Göksel Aşan, iştirak finans hakkında yapılan düzenlemelere ait de değerlendirmelerde bulunarak, şunları tabir etti:
“Katılım Finans Strateji Evrakı hayli bir ses getirdi. Bize de çok fazla sayıda olumlu yorum geliyor. Muhakkak ki ülkenin bir kesiti bunu bekliyormuş ve bir muhtaçlığı karşıladığı anlaşılıyor. Yalnızca bu alanı düzenleyen bir kanunun olması bile başlı başına bir iletidir. Bankacılık ya da sermaye piyasaları kanunları içerisine gömülmüş hususlardan fazla, daha net ve anlaşılır, bankacılığın bir kesimi muamelesi görmeyen bir bölüm olması başlı başına bir bildiri. Bizim açımızdan en kritik sorunlardan biri bu bölümün toplumdaki güvenilirliğini artırmak. Bu kesimin birinci müşterileri, faiz hassasiyeti olan muhafazakar beşerler. Onların iştirak finans kuruluşlarına inancını bir halde artırmamız lazım. Sıkıntı bir mevzu baktığımızda. Burada da kilit değeri, topluma bu itimadı uygun verecek bir kurumsal yapı olduğunu düşünüyoruz. O istikamette bir çalışma var ki bu kritik. Bir başka taraftan da biz iştirak finans kuruluşlarının bir ortaya gelip kendi birlikteliklerini oluşturmasını çok önemsiyoruz. İştirak finansın onların hepsinin bir ortaya geldiği bir yapı ile büyüyebileceğini düşünüyoruz.”
“Gelecek yıl tüm bankacılığın iştirak bankacılığı olacağı” yorumlarına ait görüşlerini de paylaşan Aşan, “Bizim maksadımız aşikâr, bölümdeki hissemizi yüzde 15’e çıkarmak. Bunu da inşallah 2025’e kadar başarmak. Diyelim ki bizim bankacılık sistemi, finansal sistem ve tasarruf sahiplerimiz tercih etti ve hissemiz yüzde 51 oldu… Bunda ne rahatsızlık var? Neresinde bir kötülük var? Yapabilirsek ne hoş bir alanın büyütülmesi… Şimdiye kadar neden hissemiz yüzde 15 olmadı diye eleştirilmemiz lazım.” dedi.
“Halka arzlara yatırımcı talebi epeyce güçlü”
Borsa İstanbul AŞ Genel Müdürü Korkmaz Ergun da sermaye piyasalarından şirketlerin daha fazla kaynağa ve imkanlara kavuştuğu bir ortamı hazırlamaya çalıştıklarını söyledi.
Büyük sanayi şirketlerinden yalnızca 100’ünün borsada süreç gördüğüne dikkati çeken Ergun, bu sebeple kıymetli kentleri ziyaret ederek birçok manada Borsa İstanbul’un kendileri için önemli bir alternatif olduğunu anlatmak istediklerini belirtti.
Ergun, 2021’de 33, bu yıl ise 47 halka arz yaptıklarına işaret ederek, “Gelecek yıl bu sayının artarak devam etmesini hedefliyoruz. Halka arzlara yatırımcı talebi hayli güçlü. Son 2 seneye baktığımızda halka arzlarda yatırımcı sayısında 600 binleri bulabiliyoruz.” formunda konuştu.
Halka arz süreçlerinde şirketlerin yanında olduklarını vurgulayan Ergun, şunları söyledi:
“Büyük sanayi şirketlerimize hizmet verirken, onlar için ‘borsaya gelirken yoldaki taşları temizlemeye talibiz’ derken, başka taraftan KOBİ’ler, start-up boyutundaki şirketlerimize, ileride halka arz potansiyeli olan lakin şimdi hazır olmayan daha küçük ölçekli şirketlerimizin süreç görebileceği bir teşebbüs sermayesi pazarı oluşturma konusunda SPK ile birlikte çalışıyoruz. Bu bahisteki Bildirim taslağı görüşe açıldı. İki kurum olarak çalışmalarımız devam ediyor. Start-up ve KOBİ ölçeğindeki şirketlerimiz, yalnızca sermaye artırımı yoluyla, şirkete girecek kaynakla yatırımlarını, büyümelerini sağlayabilecekleri ve yalnızca nitelikli ve kurumsal yatırımcılara ihraç yoluyla gerçekleştirebilecekleri kaynak temini ile borsamızda süreç görmeye başlayabilecekler. Böylelikle şirketlerimiz hem yatırımlarını gerçekleştirme yoluyla büyürken, hem kurumsallaşarak halka arza hazır hale gelecekler. Belirli bir mühlet sonrasında tüm şartları sağlamak kaydıyla halka arza hazır hale gelecekler. Sermaye Piyasası Konseyi (SPK) dayanağıyla inşallah bu pazarımızı en yakın vakitte açmayı düşünüyoruz.”
“Gelecek devirde önemli manada teknoloji yatırımı yapacağız”
Korkmaz Ergun, yurt dışı münasebetler manasında birinci emellerinin teknoloji ihraç etmek değil, gittikleri yerlerden yatırımcıları ülkeye getirmek ve oradaki büyük şirketleri borsaya kazandırmak olduğunu vurguladı.
Abu Dabi borsasına teknoloji ihraç etmelerinin akabinde ticari ilgileri de geliştirdiklerini ve bir fon kurduklarını anlatan Ergun, böylelikle oradaki yatırımcıların direkt Borsa İstanbul’a bağlanmalarının önünü açtıklarını tabir etti.
Ergun, Türkmenistan borsasının teknoloji konusunda yardım istediği bilgisini vererek, buradaki maksatlarının Türkmenistan’daki büyük doğal gaz şirketlerinin halka arzı gündeme geldiğinde, öteki borsalara nazaran yeterli bir alternatif haline gelmek olduğunu söyledi.
Sudan’ın da altın borsası kurma konusunda bir taleple geldiğini anlatan Ergun, “Belki oradaki altınları çıkarıp antrepo diye kurduğumuz memleketler arası saklama merkezinde Sudan’ın altınlarını saklayarak ülkemize bu manada rezervlerine katkı sağlayabiliriz.” dedi.
Gelecek periyotta önemli manada teknoloji yatırımı yapacaklarından da bahseden Ergun, “Borsamızda önemli manada kapasite büyümesi içerisindeyiz. 2017’de 3,7 milyar buyruk gelirken bu yıl 12 milyara yakın buyruk kapasitesi ile karşılaştık. İnşallah 2023 ve sonrasında yeni eserlerle yatırımcıların önünde olmaya devam edeceğiz.” formunda konuşmasını tamamladı.
Yatırımcı testi merkezileştiriliyor
SPK Lideri İbrahim Ömer Gönül de sermaye piyasalarının yalnızca arz taraflı değil, talep taraflı da çok önemli geliştiğini söyledi.
Yatırımcı sayısının bu yıl 3,5 milyona yaklaştığına dikkati çeken Gönül, müracaatlara bakıldığında şirketlerin sermaye piyasalarına talebinin arttığını ve sermaye piyasalarına endişeyle bakma sürecini atlattıklarını söz etti.
Gönül, şirketlerle artık çok yakın temasta olduklarını belirterek, “Kendilerine halka arzı ve sermaye piyasalarını anlatmaya çalışıyoruz. Bilgilendirmelerle daha kolay ve sürdürülebilir finansmana ulaşım imkanını anlatacağız.” dedi.
2023 yılı halka arzlarına ait için sayı vermenin yanlışsız olmayacağını lakin müracaatların güçlü olduğuna değinen Gönül, şu andaki müracaatlarda gördüklerine nazaran gerçek manada sanayi ve gerçek daldan, yatırımcılardan çok önemli bir teveccüh olduğunu tabir etti.
Gönül, yerli yatırımcının borsaya talebiyle birlikte toplumsal medya düzenlemelerinin de devam ettiğini belirterek, toplumsal medyadaki birtakım hesaplarda vatandaşların maksat alındığını kaydetti.
Sosyal medyadaki paylaşımların akabinde kapalı kümelerde fiyatları kendi çıkarlarına nazaran biçimlendirmeye çalışanların olduğuna işaret eden Gönül, işlerinin bunlarla çaba etmek olduğunu söyledi.
Gönül, gerekli yasal düzenlemelerle birlikte finansal okuryazarlığın artırılması için çabaladıklarını aktararak, toplumsal medyada milyonlarca hesap olduğunu ve bunların hepsini engelleme üzere bir imkanlarının bulunmadığına dikkati çekti.
Gençlerin ve mesken hanımlarının finansal okuryazarlığını geliştirmenin farklı ayrı birer gaye olduğunu kaydeden Gönül, “Bundan sonraki yol haritamızda yapmak istediğimiz en kıymetli şey finansal okuryazarlığı tek bir çatı altında organize etmek.” değerlendirmesinde bulundu.
Gönül, yatırımcıya ulaşmanın ehemmiyetinden bahsederek, “Bunun da belli yolları var. Madem kimi hesaplar toplumsal medyada bu işi manipüle ediyorlar. Biz de toplumsal medyayı çok önemli manada güçlü kılarak kullanmamız lazım. Bunun için bu hususta çalışmalarımıza başladık.” dedi.
SPK Lideri Gönül, sertifikalandırma ve bu sertifikaları geçerliliğini sağlama tekniği için paydaşlarıyla fikir alışverişlerine devam ettiklerini kaydederek, çok kısa bir vakitte bu maksatlarına yanlışsız yürümeye başlayacaklarını lisana getirdi.
Sertifikalandırma için üç bakanlıkla birlikte çalıştıklarını ve protokol çalışmaları olduğuna dikkati çeken Gönül, bir şirket üzerinden hazırlanan eğitimler sonrası sertifikalandırma sürecinin başlayacağını söyledi.
Gönül, borsaya gelenlerin muhakkak bir testten geçmek zorunda olduklarını hatırlatarak, “Kısa bir müddette bu testi merkezileştiriyoruz. Bireyler böylelikle daha önemli bir testten geçtikten sonra hisse piyasasında yatırımcı olabilecekler.” dedi
Bankacılık dışı finansta pazar hissesi maksadı yüzde 20
Finansal Kurumlar Birliği (FKB) Lideri Ali Emre Ballı da bankacılık dışı finans dalının süreç hacminin 2022’de yüzde 82 artığını belirterek, gelecek sene de büyümek için var güçleriyle çalışacaklarını söyledi.
Bankacılık dışı finans kesiminin şu anda yüzde 14 olduğunu tabir eden ballı, pazar hisselerini gelecek sene yüzde 20’ye çıkarmayı hedeflediklerini kaydetti.
Ballı, bankaların fonladığı riskleri bankacılık dışı finans kesimiyle paylaşarak buradan gelen takviyesi gerçek dala aktararak gerçek dalı daha çok destekleyebileceklerini öngördüklerini bildiren Ballı, kesimin son periyotta Takasbank’tan kredi kullanarak gerçek bölümün finansman gereksinimini karşılamaya başladığını belirtti.
