Önümüzdeki on yıllarda dünyayı şekillendirecek dört eğilim var: güç maliyeti farkları, Çin’de artan fiyatlar, tedarik zincirlerinin yakınlaştırılması ve uzaktan çalışma. Gerçek doğal kaynaklara ve kurumlara sahip gelişmekte olan ülkeler için bu, gelir merdivenini hızlandırmak için bir fırsat manasına geliyor. Potansiyel yararlanıcılar ortasında Arjantin, Kolombiya ve Meksika’nın yanı sıra Malezya ve Filipinler bulunmakta.
Neden bu ülkeler? Zira muvaffakiyetin bileşenlerinin birçoklarını birleştiriyorlar: ucuz güce erişim, bol ölçüde işgücü, global iktisadın büyük kısımlarıyla özgür ticaret ve yetenekleri çekme marifeti.
Tersine, Nijerya, Rusya ve Sri Lanka, taradığımız 22 ülke ortasında en makus pozisyonda. Zira bu ülkelerin globalleşmedeki değişimden yararlanmak için global iktisada daha derinden entegre olmaları ve kurumsal çerçevelerini geliştirmeleri gerekecek.
Politika yanlış adımları bir ülkenin potansiyelini boşa harcayabilir. Arjantin’in güçlü sıralaması, yabancı emekçilere ve şirketlere sıkı sermaye denetimlerinden caydırıcılığı telafi etmeyebilir. Kolombiya’nın avantajı, son siyasi değişimin ticaret mutabakatlarını bozması durumunda risk altında.
Enerji Şoku Offshoring’i Tetikleyebilir
Düşük maliyetli hammaddelere erişim, sanayinin coğrafik dağılımını belirlemede büyük rol oynamakta. Tipik olarak, bu izafi fiyatlar sabit kalır ve işletmelerin belli ülkelerde uzmanlaşmasına müsaade verir. Lakin global iktisat, sık sık, kıymetli yer değiştirmeyi tetikleme potansiyeli olan önemli değişiklikler yaşıyor.
Tarihsel bir örnek, Japonya’nın gübre işi. Ülke, 1960’larda azotlu gübrelerinin %60-80’ini ihraç etti. Lakin 1970’lerin petrol şokunun ihracata yönelik gübre üretimini imkânsız hale getirmesinden sonra, Japon şirketleri emtia maliyeti avantajlarını yakalamak için üretimi gelişmekte olan pazarlara kaydırarak adapte oldular.
Mevcut güç şoku, önümüzdeki yıllarda emsal bir offshoring stratejisini yönlendirebilir. Bilhassa gücün kıymetli kalmaya devam edeceği Avrupa’da, şirketlerin öbür yerlere bakmaları için güçlü bir teşvik var. Doğal gaz için ileriye dönük piyasa, bundan üç yıl sonra bile, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden evvelki düzeyden beş kat daha yüksek kalan fiyatlara sahip.
Ülkelerin güç şokundan nasıl etkilendiğini ölçmenin bir yolu, nispi emtia fiyatlarındaki değişimin ihracat ve ithalat fiyatları üzerindeki tesiri. Milletlerarası Para Fonu tarafından derlenen ticaret kurallarındaki değişikliklerin varsayımlarını kullanarak: güç ihraç eden ülkelerin (Nijerya, Rusya ve Suudi Arabistan) doğal bir avantaja sahip olduğunu doğruluyor. Fakat net güç ihracatçısı olmayan kimi ülkeler hala offshoring trendinden yararlanabilir. Örneğin, Almanya’daki güç ağır sanayiler, üretimlerinin bir kısmını, yükselen güç maliyetlerinin tesirinin evdekinden daha düşük olduğu bir ülkeye taşıyabilir.
İşçiler de kıymetli. Vakit içindeki değişimlerin ve gelişmekte olan pazarlardaki demografik farklılıkların işgücü maliyetleri üzerinde değerli bir tesiri var. Çin çarpıcı bir örnek. Yıllarca ucuz işgücünün değerli bir rekabet avantajı olarak övünmesinden sonra, ülke artık fiyatlarda değerli bir artışa yol açan olumsuz demografiyle karşı karşıya.
İşgücü maliyetlerinin görünümünü, 25 ila 64 yaşları ortasındaki birincil çalışma yaşlarındaki nüfusun hissesine odaklanarak ölçüldü. Önümüzdeki 10 yıl içinde bunun azalması beklenen ülkelerde, işgüçleri azaldıkça fiyat baskılarıyla karşı karşıya kalmaları olası. Çin, Polonya, Rusya ve Tayland’da durum bu türlü. Hala demografik dağılımın tadını çıkaran başkaları – Hindistan, Meksika ve Pakistan – işgücü maliyeti farkları değiştikçe yarar sağlama mümkünlüğü daha yüksek.
Nearshoring’in Politikaları
Hükümet ve şirketler, savaşlara, yaptırımlara ve tedarik zinciri kesintilerine karşı kırılganlıklarını azaltmaya yardımcı olursa ekonomik verimliliği feda edebilirler. Bu, gelişmiş ülkelerdeki idarelerin, üretimin yerini değiştirmek yahut en azından yakın yerlere konumlamak uğraşlarını artırdı. Büyük ticaret bloklarının bir kesimi olan, büyük pazarları sınırlayan ve ticaret çatışmalarından kaçınan ülkeler adaylara daha yakın.
Meksika, Peru, Polonya, Türkiye ve Vietnam, ticaret muahedeleri yoluyla dış pazarlara en yeterli potansiyel erişime sahip gelişmekte olan pazarlar olarak öne çıkıyor. Nijerya, Rusya ve Güney Afrika’nın izafî izolasyonu, global üretim ağlarına katılmalarını zorlaştırıyor.
Oyundaki son güç, yüksek vasıflı göçmenlerin gelişmekte olan pazarın büyümesini sağlama potansiyeli. Gelişmiş ekonomilerdeki büyümenin yavaşlaması ve her yerden çalışma gerçeği, çalışanları uygun şartlar altında gelişmekte olan pazarlara geçmeye teşvik edebilir. Bir “beyin kazancı”, üretkenliğe güzel bir darbe sağlayacak ve amaç ülkenin girdi-maliyet avantajından ve nearshoring potansiyelinden beklenen yararları gerçekleştirmesini sağlayacaktır.
Küresel Yetenek Rekabet Endeksi, ülkelerin çalışanları geliştirme, çekme ve elde tutma yetenekleri hakkında fikir verir. Şili, Çin, Polonya ve Suudi Arabistan yabancılar için en cazip olarak öne çıkıyor – lakin Çin için Covid Zero muhtemelen resmi değiştirdi. Nijerya, Pakistan ve Sri Lanka ise gelişmekte olan ana pazar akranlarından daha makus durumda.
Bloomberg
