BDDK’nın bankalara net döviz durumunun yasal özkaynaklardaki hissesine ait üst hududu yüzde 20’den yüzde 5’e düşürmesi yerli özel ve yabancı mevduat bankalarının net döviz durumlarını azaltmasına neden olacak.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bankaların net döviz konumunun özkaynakları içindeki hissesinde üst sonunu yüzde 20’den yüzde 5’e indirdi. Kamu mevduat, iştirak bankaları ve kesim toplamında bu hudut yüzde 5’in altında bulunurken, yerli özel mevduat ve yabancı mevduat bankalarında yüzde 5’in üzerinde yer alıyor.
Bankacılık kaynakları, bankaların üst sona inebilmek için bankaların swapların bir kısmını çözüp Merkez Bankası’na satabileceğini lisana getirdi. BDDK haftalık datalarından yapılan hesaplamada yabancı mevduat bankalarında yüzde 5’in üzerinde kalan ölçü 792.7 milyon dolar, yerli özel mevduat bankalarında ise 612.6 milyon dolar. Böylece yaklaşık 1.4 milyar dolar düzeyinde bir satış olması beklenen.
BDDK açıklamasına nazaran bankaların döviz varlık ve yükümlülükleri ortasında istikrar kurulması ve özkaynakları ile uyumlu düzeyde döviz konumu tutmalarını temin etmek için getirilen düzenlemede değişiklik yapıldı. Resmi Gazete’de yayımlanan ilgili yönetmeliğine nazaran, mevcut uygulamada yüzde 20 olarak belirlenen standart oranlar yüzde 5’e indirildi. Ayrıyeten, yapılan değişiklik ile BDDK’ya kelam konusu standart oranları, bu istikamette alınacak karar tarihi prestijiyle dört katına kadar artırma yahut en erken bu istikamette alınacak karar tarihini müteakip bir ay sonra yürürlüğe girecek halde dörtte birine kadar indirme yetkisi tanındı. Yönetmelik en son 2014 yılında güncellenirken değişikliklere ait yönetmelik taslağı ise kasım ayı başında kamuoyunun görüşüne sunulmuştu.
Yabancı mevduat bankalarında yüzde 9’a yakın
BDDK’nın datalarına nazaran 2 Aralık itibariyle bankacılık dalının yasal özkaynakları 85.5 milyar dolar düzeyinde. Yabancı para net konumu ise 3.9 milyar dolar. Böylelikle kesimde net döviz durumunun özkaynaklar içindeki hissesi yüzde 4,54 seviyesinde bulunuyor. Bu yeni üst hudut yüzde 5’in altında. Kamu mevduat bankalarında ise 25 milyar dolarlık yasal öz kaynak ölçüsüne karşılık 341.08 milyon dolar net döviz konum açığı bulunuyor. Kamu mevduat bankalarında özkaynaklarda net döviz konumunu hissesi eksi yüzde 1,36 düzeyinde. Yabancı sahipli mevduat bankalarında ise 19.9 milyar dolarlık yasal özkaynaklara 1.8 milyar dolarlık net döviz durum fazlası var.
Bu nedenle özkaynaklar içinde net döviz durum hissesi yüzde 8,98 düzeyinde. Yerli özel mevduat bankalarında ise 29.2 milyar dolarlık yasal özkaynaklara rağmen 2 milyar dolarlık net döviz durum fazlası var. Böylelikle özkaynakları içinde net döviz konumunun hissesi yüzde 7,1 düzeyinde hesaplanıyor. İştirak bankalarında ise 5.7 milyar dolarlık yasal özkaynaklara 113 milyon dolarlık net döviz konum fazlası eşlik ediyor. Ve iştirak bankalarında da hisse yüzde 1,96 olarak hesaplanıyor.
BDDK haftalık datalarından yapılan hesaba nazaran kamu mevduat bankalarının yasal özkaynaklarının yüzde 5’i 1.2 milyar dolar düzeyinde net döviz konum açığı bulunduğu için kamu mevduat bankalarının bu yeni üst hudut için bir atak yapmasına gerek yok. Yabancı mevduat bankalarının yasal özkaynaklarının yüzde 5’i 994.5 milyon dolar düzeyinde ve net döviz konum fazlası ise 1.8 milyar dolar yani yüzde 5 için döviz durumunu azaltması gerekecek. Yerli özel mevduat bankalarının da yasal özkaynaklarının yüzde 5’i 1.46 milyar dolar ve net döviz durum fazlası ise 2 milyar dolar. Yerli özel mevduat bankaları da konumlarını azaltmak durumunda kalacak.
Ekonomim/Şebnem Turhan
